Francja-Elegancja - ciekawostki o jedzeniu i kilka przepisów na francuskie smakołyki

Zanim nie pozna się dobrze francuskich zwyczajów, wiele rzeczy może zaskakiwać. Dlatego dzisiaj napiszę Wam o zwyczajach dotyczących jedzenia. Klasyczne śniadanie spożywane we francuskim domu składa się z kawy (albo: z soku, kakao, mleka) chleba lub sucharów, masła, konfitur i miodu. Dzieci (i kobiety) zazwyczaj spożywają płatki z mlekiem. Śniadanie serwowane jest na słodko, do rzadkości należy jedzenie na śniadanie wędliny lub pomidorów. Herbatę pije się tylko w zimie lub kiedy jest się chorym. Ciekawostką jest to, że nie piją jej dzieci. 

Francuzi nie przywiązują zbyt wielkiej wagi do porannych posiłków i nie jadają z reguły długich, obfitych śniadań. Wiele osób woli przed pójściem do pracy zjeść w kawiarni przy barze śniadanie złożone z kawy i croissants. A jak wyglądają pozostałe posiłki? Koniecznie przeczytajcie do końca:)

Zwyczajowo, Francuzi jadają dwa ciepłe posiłki w ciągu dnia - w południe dejeuner, a wieczorem diner. Kiedyś, przyjęte było, że przerwa obiadowa trwała od godziny do dwóch, w tym czasie większość biur i sklepów była nieczynna. Ale dzisiaj, życie biurowe skróciło przerwę obiadową w dużych miastach. Większość Francuzów kupuje kanapki lub je obiad w małych restauracjach, gdzie zamawia najczęściej sałatkę lub un croque-monsieur - czyli dwie grzanki posmarowane masłem a między nimi plasterek szynki lub sera, lub też drugą wersję un croque-madame - to samo, ale ze smażonym jajkiem. Dzieci uczęszczające do szkoły mają przez cały dzień zajęcia i często jedzą obiad w stołówce szkolnej. Późnym popołudniem otrzymują un gouter (podwieczorek) - czyli jogurty, owoce lub ciasteczka.

Kolacja rzadko jadana jest przed godziną ósmą. Jest to najważniejsza pora dnia dla domowników, tzw. moment uprzywilejowany. Wszyscy domownicy zbierają się przy stole i dzielą wrażeniami z całego dnia. Kolacja stanowi posiłek zazwyczaj dość obfity, w skład którego wchodzą les hors-d`oeuvre (przystawki) np. surówki, wędlina, pasztet lub le potage (zupa ze zmiksowanych warzyw). Danie główne stanowi mięso (wołowina, wieprzowina, cielęcina) lub ryba, z gotowanymi warzywami, ryżem lub makaronem. Następnie, podawane są sery, owoce lub słodki deser (ciasto, lody, krem). Podczas kolacji pije się wino i wodę.

Osoby zaproszone są uroczystą kolację zaczynają się schodzić między godziną 18.00 a 19.00. Gospodarze proponują kieliszek jakiegoś napoju alkoholowego, a do tego przystawki: amuse-gueules lub canapes. Dopiero potem siada się do stołu i zaczyna się główną część posiłku. Nikt nie wybrzydza, je się to, co podane, a najważniejsze jest spotkanie. Kończy się on zazwyczaj deserem i kawą. Na koniec wypija się kieliszek alkoholu (digestif) mającego ułatwić trawienie.

We francuskiej restauracji, zamawiając posiłek, będziemy musieli zdecydować się na jakieś wino. Propozycje zawarte są w osobnej karcie, a zasada wyboru jest prosta: wino białe podaje się do ryb, drobiu, wieprzowiny; do cielęciny pije się wino białe lub różowe; czerwone pasuje do wołowiny i baraniny. Do deseru można wypić jedno z lżejszych win, różowe lub szampan. Czasami, do całego zestawu obiadowego już jest dołączone odpowiednie wino.

We Francji pory posiłków są stałe, a wspólne zjedzenie posiłku priorytetowe: czeka się z nim na osobę, która jako ostatnia przychodzi do domu. Wyjątkiem jest obiad: ten każdy je osobno w pracy czy w szkole, chyba że któreś z rodziców nie pracuje lub pracuje na tyle blisko domu, by odebrać dzieci w południe i wspólnie zjeść obiad. Przy stole siedzi się długo i rozmawia: nie tylko w gronie rodziny, ale także znajomych.  Nietaktem jest dzwonienie w porze posiłku, zwłaszcza w przerwie obiadowej. We Francji unikajcie jak ognia prób załatwiania spraw zawodowych między 12 a 14.

We Francji, jeśli jesteście umówieni na spotkanie - w porze obiadu lub kolacji - na pewno zostanie to wzięte pod uwagę: i albo zorganizowany będzie zimny bufet, albo wyjście do restauracji. Podobnie przy wieczornych wyjściach do pubu - tutaj te nie do pomyślenia jest ominięcie posiłku. 

Francuzi przykładają do etykiety i zwrotów grzecznościowych bardzo dużą wagę. Gdy chcemy nalać sobie wody, najlepiej zapytać osoby siedzące obok nas, czy też chcą się napić i najpierw je obsłużyć. Nie zaczyna się jedzenia, póki wszyscy nie mają dania na talerzu (chyba ze gospodarz będzie nalegał, w przypadku potraw, które szybko stygną), pytajmy, czy możemy wziąć dokładkę i, jeśli zostało już niewiele, czy na pewno nikt już nie chce się poczęstować i czy możemy skończyć.  Ciekawostką jest to, że jeżeli odmówicie dokładki, to na pewno nikt nie ponowi pytania i nie będzie nalegał. Dobrze widziane jest, by zjeść swój posiłek do końca. Serwetek używa się na co dzień i najczęściej są one materiałowe, choć możemy trafić też na papierowe. 

Popularne francuskie dania to: zupa cebulowa, ratatouille, sałatka nicejska, mus czekoladowy i zapiekanka z ziemniaków. Poniżej znajdziecie przepisy na te dania :)

ZUPA CEBULOWA - POTAGE A L'OIGNON GRATINE (przepis na 4-6 osób)

• 60 g masła lub margaryny, 900 g cebuli, obranej i cienko pokrojonej, 10 ml/2 łyżeczki cukru, szczypta soli i pieprzu, 25 g/1,5 łyżki mąki, 5 ml/1 łyżeczka suszonego tymianku, 1,7 ciemnego bulionu, 140 ml białego wytrawnego wina

GRZANKI - ROUTERS:

• 12 kromek bułki francuskiej, o grubości 2,5 cm, 15 ml/1 łyżka oliwy z oliwek, 225 g tartego sera gruyere

W dużym rondlu roztop masło na umiarkowanym ogniu. Dodaj cebulę i cukier. Podsmażaj bez przykrycia na małym ogniu, od czasu do czasu mieszając, przez 20-30 minut, albo do chwili gdy cebula nabierze złoto-brązowego koloru. Posyp cebulę mąką i smaż przez dalsze 2-3 minuty. Zalej bulionem, mieszając, aby połączył się z mąką. Dodaj sól, pieprz i tymianek. Postaw zupę z powrotem na małym ogniu. Gotuj przez kolejne 30-40 minut w częściowo przykrytym garnku. Odstaw zupę na czas przygotowania croutes.

Obie strony grzanek posmaruj lekko oliwą z oliwek i połóż na blasze do pieczenia. Wstaw do piekarnika nagrzanego do temperatury około 160(C i zapiekaj przez około 15 minut. Przewróć grzanki na drugą stronę i piecz przez następne 15 minut, albo do chwili gdy bułka wchłonie tłuszcz i lekko się przyrumieni.

Przed podaniem zbierz tłuszcz z powierzchni zupy, a następnie nalej zupę do wazy lub wprost do talerzy. Na wierzchu połóż grzanki i posyp utartym serem. Wstaw zupę do gorącego piekarnika i zapiekaj przez 10-20 minut, aż ser się roztopi. Na życzenie można grzanki przyrumienić na rozgrzanym ruszcie. 

RATATOUILLE (przepis na 6-8 osób)

• 2 bakłażany, przekrojone na połowy i nacięte od środka, 4-6 cukinii, zależnie od wielkości, 45-90 ml/3-6 łyżek oliwy z oliwek, 2 cebule, bez skórki, cienko pokrojone, 2 zielone papryki, bez gniazd nasiennych, pokrojone na, kawałki 2,5 cm 10 ml/2 łyżeczki posiekanej świeżej bazylii albo, 5 ml/1 łyżeczka suszonej bazylii 1 duży ząbek czosnku, rozgnieciony , 900 g dojrzałych pomidorów, bez skórki, pokrojonych w ćwiartki , sól i pieprz , 140 ml białego wytrawnego wina

Lekko posól połówki bakłażanów i połóż na papierowych ręcznikach do osaczenia, na około 30 minut. Opłucz i wytrzyj do sucha. Pokrój cukinie na grube plastry i odłóż. Wlej 3 łyżki oliwy z oliwek na dużą patelnię. Gdy się rozgrzeje, lekko przyrumień cebule, zieloną paprykę i plasterki cukinii. Wyjmij warzywa, przełóż je do garnka, a bakłażany włóż na patelnię albo do rondla. Lekko przysmaż z obu stron, a potem dodaj do pozostałych warzyw. W razie potrzeby w trakcie smażenia warzyw dolej resztę oliwy. Wrzuć na oliwę czosnek oraz pomidory i duś przez 1 minutę. Przełóż do reszty warzyw wraz z oliwą pozostałą na patelni. Dodaj bazylię, sól, pieprz i wino. Zagotuj na umiarkowanym ogniu. Przykryj rondel pokrywką i zmniejsz ogień do minimalnego. Jeżeli w trakcie gotowania warzyw wyparowała woda, dolej odrobinę białego wina. Gdy warzywa zmiękną, zdejmij je z ognia i przełóż na półmisek. Pozostały wywar szybko zagotuj, zmniejszając jego objętość do około 2 łyżek. Przed podaniem polej nim ratatouille. 

SAŁATKA NICEJSKA (SALADE NICOISE) - przepis na 4-6 osób

• 1 główka zielonej sałaty , 2 jajka na twardo, pokrojone w ćwiartki, 2 duże pomidory, pokrojone w ćwiartki, 6 filetów sardeli, 10 czarnych oliwek, wydrylowanych, 15 g/1 łyżka kaparów, 0,25 ogórka, pokrojonego w kostkę, ze skórką, 1 puszka tuńczyka, bez sosu, 4 duże środki karczochów, poćwiartowane.
• Sos do sałatki: 90 ml/6 łyżek oliwy z oliwek, 30 ml/2 łyżki białego lub czerwonego octu winnego, 0,5 ząbka czosnku, rozgniecionego, 5 ml/1 łyżeczka musztardy, sól, pieprz, sok cytrynowy.

Dokładnie wypłucz sałatę, osusz i rozdrobnij lis na małe kawałki. Przygotuj pozostałe składniki i włóż wraz z sałatą do dużej miski, uważając, by nie pokruszyć jajek. Wymieszaj składniki sosu i ubijaj trzepaczką, aż powstanie gładka emulsja. Tuż przed podaniem polej sałatkę sosem.

BASKIJSKI MUS CZEKOLADOWY (MOUSSE AU CHOCOLAT BASQUE) - przepis na 6 osób

• 180 g czekolady, 75 ml wody, 15 g/1 łyżka masła, 3 jajka, białka oddzielone od żółtek, 30 ml/2 łyżki rumu.

Połam czekoladę na małe kawałki i połącz z wodą w rondlu z ciężkim dnem. Gotuj na małym ogniu do powstania gęstego kremu. Zdejmij z ognia, odstaw do lekkiego ostudzenia, a potem utrzyj z masłem. Wlej rum i pojedynczo wbijaj żółtka. Ubij białka na sztywną pianę i delikatnie zmieszaj z czekoladową masą. Przelej do małych miseczek lub pucharków i zostaw na noc w lodówce do zastygnięcia. Możesz przystroić bitą śmietaną i wiórkami czekoladowymi.

ZAPIEKANKA Z ZIEMNIAKÓW 

• 1 kg ziemniaków, 2 szklanki mleka, 150 g tartego sera, 50 g masła, 1 jajko, sól, pieprz. 

Obrać ziemniaki i pokroić je w cienkie plasterki. Nasmarować formę masłem. Plasterki ziemniaków ułożyć na dnie naczynia. Wymieszać dokładnie mleko, trochę sera, jajko, sól i pieprz, a następnie wylać mieszankę na ziemniaki. Przysypać wszystko kawałkami masła i pozostałym serem. Włożyć do rozgrzanego piekarnika na 45 minut. Podawać natychmiast po przyrządzeniu. 

BON APPETIT !